امروزه استفاده از محصولات کامپاند پلیمری در صنایع مختلف رایج شدهاست. تولیدکنندگان برای تقویت محصول پلیمری خود در حین فرایند اکستروژن، تزریق پلاستیک و … از کامپاند استفاده میکنند.
کامپاند و پلیمر هر یک معنای مختص به خود را دارند؛ پلیمر در زبان یونانی به معنی بخشهای زیاد است و کامپاند در اصل به معنای ترکیب کردن است. در اصل کامپاند پلیمری از مولکولهای کوچک و یکسانی بنام مونومر ساخته شدهاست.
فرایند تولید کامپاند پلیمری
- نخستین قدم برای تبدیل پلیمر خام به محصول نهایی، مخلوط کردن مواد افزودنی در پلیمر پایه برای اصلاح خواص مورد نیاز در محصول است.
- ذوب کردن مواد مختلطی که شامل پلیمر و افزودنیها است توسط دستگاه اکسترودر انجام میشود.
- متریال بدست آمده بنام کامپاند یا کامپوزیت شناخته شده هستند.
- مواد حاصل از اکسترود بصورت رشتهای و منفرد توسط سیستم خنک کننده سرد میشوند.
- سپس بشکل گرانول و دانهای برش داده شده و سپس برای کنترل کیفیت و بسته بندی آماده خواهند شد.
یک کامپاند پلیمری نیازمند چه ویژگیهای منحصر بفردی است؟
1. شناسایی بهترین پلیمر پایه متناسب با محصول موردنظر
2. فراهم کردن خواص لازم در محصول نهایی با مشخص کردن افزودنیهای موردنیاز
دسته بندی انواع کامپاندهای پلیمری:
1. کامپاند تقویت شده توسط الیاف شیشهای
2. کامپاند تمیزکننده رئولوژیکی
3. کامپاند پلیمری مهندسی
4. کامپاند عایق صوتی
5. کامپاند پلی اتیلن
6. کامپاند پرکننده
7. کامپاند پروپیلن
بهبود خواص مورد نیاز در محصول بوسیلهی کامپاند پلیمری
- 1. باید بررسی شود که آیا محصول نهایی نیازمند رنگی خاصی است؟
- آیا محصول نهایی به خاصیت ضد الکتریسیته ساکن نیاز دارد؟
- آیا محصول مورد نظر افزودنی خاصی لازم دارد تا به کاهش سرعت اشتعال کمک کند؟
- آیا برای محصول افزایش قابل توجه طول عمر اهمیت دارد؟
پلاستیک وقتی در معرض نورخورشید و اشعه ماورابنفش قرار میگیرد برخی از خواص فیزیکی، رنگ و … خود را از دست میدهد برای کنترل این تخریب پذیری استفاده از کامپاند پلیمری ضروری است. - برای جلوگیری از زوال پلاستیک و کاهش حمله میکروبیولوژیکی در ایمپلنتهایی که بعنوان جایگزین یک عضو بدن استفاده میشوند باید از افزودنیهای مخصوص استفاده کرد.
- علاوه بر موارد ذکرشده با استفاده از کامپاند میتوان خصوصیاتی مثل مقاومت در برابر ضربه، سایش، گرما، رطوبت، مواد شیمیایی و… تقویت کرد.
مزایای کامپاند پلیمری
1. افزایش مقاومت و ضربهپذیری در محیطهای با دمای منفی
2. قادر به ایجاد بازارهای رقابتی در بین تولیدکنندگان
3. قادر به سفارشی سازی متناسب با عملکرد موردنیاز
4. غیرقابل نفوذ بودن در برابر مواد شیمیایی
5. پخش استاندارد دوده بصورت یکنواخت
6. عدم نیاز به عایق و پوشش ثانویه خاص
7. مقاومت پذیری مناسب در برابر احتراق
8. افزایش طول عمر مفید محصول
9. در برابر خوردگی و ضربه مقاوم
10. دارای کیفیت رقابت ناپذیر
11. قابلیت تولید انواع رنگها
12. ضریب اصطکاک پایین
13. خاصیت ارتجاعی زیاد
14. عایق صوت و حرارت
15. بسیار سبک وزن
16. قیمت مناسب
کاربرد کامپاند پلیمری
1. استفاده در قطعات خودرو؛ با جایگزین کردن فلز با پلاستیک میتوان از خوردگی ناشی از رطوبت در فلز خلاص شد.
2. استفاده در ساخت هواپیما؛ کامپاندهای پلیمری 10 برابر سبکتر از فلزات هستند بنابراین با کاهش وزن در هواپیما میتوان میزان سوخت مصرفی را نیز کاهش داد که بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.
3. استفاده در علم پزشکی؛ استریل کردن مواد پلیمری نسبت به فلزات آسانتر است.
4. کامپاند پلیمری بدلیل استحکام و انعطاف پذیری مناسب در ساخت و تولید لولههای آبیاری قطرهای، آب و فاضلاب کاربرد ویژهای دارد.
5. در انواع مصالح ساختمانی جهت عایق بندی هر قسمت از سازه استفاده میشود.
6. از مهمترین مواد بکار رفته در تولید قطعات الکتریکی و الکترونیکی همچون باتری، کابل، عایق، صفحه نمایش و … به کامپاندهای پلیمری میتوان اشاره کرد.
7. در صنایع مختلفی مثل تولید قطعات تزریقی، لوازم خانگی، کارتن پلاست، اسباب بازیهای پلاستیکی و تجهیزات آزمایشگاهی و … کامپاند پلیمری نقش بسزایی دارد.
8. کامپاند پلیمری در ساخت انواع ظروف یکبار مصرف و کیسههای پلاستیکی با روش ترموفرمینگ بکار میرود.
9. افزودن نانو ذرات بعنوان فیلر در ماتریس پلیمری منجر به ساخت نانو کامپوزیت، نانوفیبر و … میشود.
10. بعنوان محافظ طبیعی برای اشعه UV مناسب است.
نتیجه:
کامپاند پلیمری از محبوب ترین مواد در بین تولیدکنندگان محسوب میشود چراکه پاسخگوی هر نیازشان در ساخت محصول میباشد. باتوجه به کاربردهای مورد نظر در محصول نهایی، کامپاند پلیمری را میتوان بطوری استفاده کرد تا از ویژگیهای سودمند آن بهره مند شد. کامپاندهای پلیمری به قدری همه کاره هستند که تقریبا میتوان آنها را در ساخت هرمحصولی بکار برد و در هر صنعتی بعنوان مادهای منحصر بفرد از آن استفاده کرد.